په افغانستان کې د ښځو د حالت ارزونې لپاره د امریکې د کانګرس په یوه غونډه کې د ښځو د حقونو یو شمېر فعالانو غوښتنه کړې چې په افغانستان کې جنسیتي اپارټایډ د جرم په توګه په رسمیت وپېژني. د طالبانو حکومت لا دې غونډې ته څه تازه غبرګون نه دی ښکاره کړی.
دا غونډه په افغانستان کې د طالبانو د حکومت د درې کلنۍ په مناسبت شوې چې پکې د افغانستان د ښځو، نجونو او بشري حقونو لپاره د امریکې ځانګړې استازې رینا امیري، د ښځو د حقونو فعالې وحیده امیري او د بشري حقونو د څار او د ایمنیسټي انټرنېشنل استازو هم ګډون کړی وو.
په واشنګټن کې د جولای پر 30مه د کانګرس د بشري حقونو د کمیشن د غونډې ګډونوالو له امریکې وغوښتل چې له ښځو او نجونو سره د سخت چلند له کبله له طالبانو پوښتنه وکړي.
رینا امیري په افغانستان کې د ښځو حالت "یو ناورین" وباله او ټینګار یې وکړ چې د طالبانو د سخت دریځه تګلارو د بدلون لپاره د لوېدیځ په نسبت اسلامي هېوادونه غوره رول تر سره کولای شي.
مېرمن امیري د امریکې له کانګرسه وغوښتل چې د افغان مېرمنو حالت ته ځانګړې پاملرنه وکړي او هغوی په خپلو بحثونو کې شاملې کړي.
د ایمنیسټي انټرنېشنل د افغانستان څانګې څېړونکې میترا مهران هم له ښځو سره د طالبانو د حکومت سخت چلند یاد کړ او په افغانستان کې یې د جنسیتي اپارټایډ په رسمیت پېژندلو غوښتنه وکړه.
مېرمن مهران وویل امریکا باید د نړیوالو کنونشنونو په رڼا کې جنسیتي اپارټایډ د یو نړیوال جرم په توګه په رسمیت وپېژني.
په غونډه کې افغانې فعالې وحیدې امیري چې د طالبانو زندان یې تجربه کړی، له امریکا وغوښتل چې له طالبانو سره تعامل ونه کړي او د اړیکو له ورسره عادي کولو ډډه وکړي:
"له تاسو غواړم چې جنسیتي اپارټایډ د بشر پر ضد د یو جرم په توګه په رسمیت وپیژنئ او د طالبانو حکومت د جنسیتي اپارټایډ د یو نظام په توګه په ګوته کړئ. طالبان په رسمیت مه پېژنئ همدا د افغانو ښځو، سړیو او ماشومانو غوښتنه ده."
د امریکا د کانګرس د استازو جرګې ډیموکرېټ غړي جېمز پیټرک مک ګورن د افغانو ښځو د حقونو له مبارزینو وغوښتل چې په افغانستان کې د ښځو د حالت د ښه کولو لپاره خپل تجویزونه وړاندې کړي:
"زه په دې باور یم چې ښځې او نجونې باید له طالبانو سره د امریکې په ټولو تعاملاتو کې برخه واخلي، او موږ باید له ځانه وپوښتو، ایا د هغو تګلارو په اړه چې شاید د انسانیت ضد جرمونه وګڼل شي، موږ هر هغه څه کوو چې توان یې لرو؟".
د بشري حقونو د څار ادارې د ښځو د څانګې مرستیالې هیدر بار د افغانو ښځو په اړه د نړۍ غبرګون مایوسه کوونکی بللی او د افغانو ښځو د ملاتړ غوښتنه یې کړې ده.
د دې غونډې په پای کې د ښځو د حقونو مبارزینو د امریکا کانګرس ته د لا نورو اقداماتو وړاندیزونه وکړل.
د امریکا په کانګرس کې تر دې غونډه شاوخوا یوه اوونۍ وړاندې په قطر کې د طالبانو د سیاسي دفتر مشر سهیل شاهین دغه غونډه "نمایشي" بللې وه او ویلي یې وو چې ګډونوال او ویناوال یې د افغان ښځو استازيتوب نه کوي.
تر دې غونډې مخکې هم په وار وار افغان مېرمنو او د دوی د حقونو فعالانو او له دې سره سره د بشري حقونو یو شمېر کورنیو او نړیوالو اداره په ټینګار سره غوښتنه کړې چې په افغانستان کې د طالبانو جنسیتي اپارټایډ دې په رسمیت وپېژندل شي.
په تېرو درو کلونو کې طالبانو د ښځو پر حقونو او ازادیو ګڼ شمېر بندیزونه لګولي، نجونې یې له شپږم ټولګي پورته تر پوهنتونه پورې له زدکړې منع کړي او له یو څو دفترونو پرته یې ښځې د کار له حقه محرومې کړي دي.
د ښځو په اړه د طالبانو پر چلند له پراخو نړیوالو نیوکو سره سره د طالبانو حکومت تل دعوه کړې چې په افغانستان کې د ښځو او نجونو حقونه د اسلامي شریعت په چوکاټ کې خوندي دي.
خو د امریکې په ګډون ټوله نړیواله ټولنه پرله پسې له طالبانو غواړي که د ښځو او اقلیتونو حقونو ته درناوی ونه لري، په خپله کابینه کې د افغانستان نور قومونه ور شامل نه کړي او د نجونو بندې تعلیم ادارې خلاصې نه کړي حکومت به یې په رسمیت ونه پېژندل شي.
Forum