د روغتیا چارواکي وايي په بلوچستان کښې تر نیمايي زیات ماشومان د خوراک له کمي سره مخ دي او که سملاسي پام ورته و نشي نو اینده نسلونه به لنډ قامته وي.
په بلوچستان کښې د غذایي څانګي مرستیال مشر ډاکټر عابد پانېزي ډيوه ته ویلي په صوبه کښې تازه څېړنه ښایي چې ٦٣ فیصده کورنۍ د غذایي کمښت سره مخ دي او د ۵۲ فیصده ماشومانو قد تر ټاکل شوي معیار ډېر کم دی.
د نوموړي په وینا هلته ۱۷ فیصده ماشومان د زیږدني په لومړی میاشته یا بیا په کال کښې دننه ژوند له لاسه ورکوي د ده په وینا د خوراک له کمي سره مخ ماشومانوکښې ذهني صلاحیت او د کار کولو استعداد هم تر نورو کم وي.
د مور او ماشومانو د روغتیا ډاکټره اسما کاکړ وايي، هغه ماشومان چې د غذا له کمښت سر مخ وي نه یوازي د هغوی زهني استعداد له نورو ماشومانو کم وي بلکې د علم او هنر په مېدان کښې هم شاته پاته وي.
ډاکټر اسما وايي د کورنۍ نارینه باید ده ښځو او ماشومانو او په ځانګړې توګه له مېندوارو (حامله) ښځو سره خپل چلند هم بدل کړي او د هغوی د خوراکي اړتیاوو او د ماشوم د خوراک او وخت پوره پام وساتي.
هغې وویل ماشوم ته له زېږېدنې سملاسي وروسته د مور شیدې باید هرومرو ورکړل شي ځکه چې له ډېرو ناروغیو څخه یې خوندي کوي.
ډاکټر اسما وایي په بلوچستان ایالت کښې په هر یو لک ښځو کښې ۸۰۰ د ماشوم د زېږوني په وخت ژوند له لاسه ورکوي.