د ادریس خټک لور وایي پوځي عدالت کې یې د پلار مقدمه په روڼ ډول نه ده چلول شوې

د بخښنې نړيوالې ادارې ایمنسټي انټرنیشنل د پاکستان نوي ټاکل شوي حکومت ته د بشري حقونو منشور (هيومن رایټس چارټر)وړاندې کړي چې پکې د بيان ازادۍ، د کډوالو د حقونو او پوځي عدالتونو کې دروانو مقدمو تر څنګ د بشري حقونو سره تړلې لس نکتې په ګوته شوي.

یادې ادارې د پاکستان نه غوښتنه کړې ده چې د دې ستونزو هواري ته دې لومړيتوب ورکړي خو د پاکستان حکومت د اېمنسټي انټرنېشنل منشور ته لا هم کوم غبرګون نه دی ښودلی.

اېمنېسټي انټرنېشنل د پاکستان حکومت نه غوښتنه کړې چې په پوځي عدالتونو کې د عامو خلکو مقدمې دې ختمې کړی شي.

په دې کې د بشري حقونو د فعال ادريس خټک ذکر هم شوی چې پوځي عدالت ورته د څوارلسو کالو د بند سزا اورولې ده.

د ادريس خټک لور تاليه خټک وايي د پلار مقدمه يې په پوځي عدالت کې په روڼ ډول نه ده چلول شوې.

ډیوه سره خبرو کې تالیه خټک وایي" مونږ ته پاکستان کې انصاف نه دی ترلاسه شوی، زمونږ څومره کلونه وشو، دا مو صرف انتظار کې تېر کړل، مونږ ته څه ثبوت هم نه دی راکړل شوی، اپيل مو هم نه اوريدل کيږې، مونږ ته اوس پته نه لګي چې دې نه پس څه وکړو؟"

د خېبر پښتونخوا د نوښار ضلعې سره تعلق لرونکی د بشري حقونو فعال ادریس خټک د کال 2019 د نومبر په 13مه اسلام اباد نه د راتګ په وخت د موټر وی د صوابۍ انټرچېنج سره نزدې نامالومه کسانو د نیولو وروسته د ځان سره بوتللی ؤ او بيا تر اتوؤ مياشتو پورې لا درکه ؤ.

په دغه اړوند په پېښور هايکورټ کې له مقدمې چلېدو او په نړیواله کچه د هغه د خوشې کولو د غوښتنه کې له شدت پیدا کېدو وروسته د دفاع وزارت عدالت ته ويلي وو چې ادریس خټک د پوځ په ولکه کې دی.

په پاکستان کې پوځي عدالتونو کې د عامو وګړو د مقدمو د اوريدنې اختيار په ارمي پبلک سکول له بريد وروسته د جوړ شوي نېشنل ايکشن پلان برخه وه په کوم کې چې به د ترهګرۍ سره تړلې مقدمو اوريدنه کېده.

خو وکيلان وايي ګڼ شمېر داسې مقدمې په پوځي عدالتونو کې روانې دي د کومو چې د ترهګرۍ د پېښو سره په ښکاره څه تعلق نشته او هغه د سياسي نوعيت مقدمې معلوميږي.

د ادريس خټک په مقدمه کې وکيل طارق افغان وايي ادريس خټک ته سزا اورول شوې او اوس يې د سزا خلاف اپيل کړی خو په پوځي عدالت کې به ورته د خپل موکل د صفايي پوره موقعه نه ورکول کېده.

ډیوه سره خبرو کې ښاغلي طارق افغان وویل"دا اوسنۍ چې کومې سويلين مقدمې دي په پوځي عدالتونو کې، دا په دې وجه باندې غېر قانوني، غېر انساني او غېر ایيني دي چې د سيويلين مقدمې په پوځي عدالتونو کې نه شي کېدای"

هغه وایي "په پوځي عدالتونو کې به یوازې د پوځ مقدمې فیصله کیږي او خاص کر بيا د افيشل سيکرټ اېکټ لاندې کيږي، نو مونږ ځکه دا وايو چې دا غېر اییني او غېر انساني دي اؤ دې کې د سزاګانو شرحه نزدې سل فيصده ده کوم چې انساني عقل ته د منلو وړ نه ده"

اېمنېسټي انټرنېشنل خپل منشور کې ويلي پوځي عدالتونه په کال 2015م او 17م کې د دوو، دوو کالو د پاره د ایين د 21م اؤ 23م ترميم د لارې فعال کړی شوي وو، خو په کال 2019م کې د دغو عدالتونو د مودې ختمېدو باوجود هم دې عدالتونو د عامو خلکو مقدمو کې خپله عملداري دوامداره ساتلې دهږ

روانه اوونۍ د پاکستان سپریم کورټ په پوځي عدالتونو کې د عامو خلکو خلاف د مقدمو په ضد اپيلونو باندې پوځي عدالتونو ته د محفوظ شوو فېصلو اورولو مشروط اجازت ورکړی دی.

عدالت ویلي د پوځي عدالتونو فېصلې به په اپيلونو د حتمي پرېکړې سره تړلې وي.

د زيارت- پنجشنبې په ورځ په پوځي عدالتونو کې د عادي خلکو خلاف د مقدمو غیرقانونه ګرځولو په ضد اپيلونو باندې اورېدنه د سپريم کورټ د جج جسټس امين الدین خان په مشرۍ شپږ کسيز بېنچ کړې وه.

په دغه مهال قانون پوهه او په دې مقدمه کې د سپريم کورټ د پخواني جج جسټس جواد اېس خواجه وکيل اعتزاز احسن ویلي وؤ "مونږ ګڼو چې په پوځي عدالتونو کې د ملکي خلکو خلاف مقدمه نه شي چلول کېدی"