کلوني فاونډیشن فار جسټس رپورټ: په پاکستان کې د مذهب په سپکاوي تورن کسان د 'سختو' قانوني جګړو سره مخ دي

د یو نوی رپورټ ترمخه په پاکستان کې د مذهب سپکاوي قانون نه په پراخه توګه غلطه ګټه پورته کیږي. ډیر کسان چې د خپل ځان دفاع کوي بې اساسه تورونو، اوږد مهاله قانوني جګړو او د مقدمې وړاندې د اوږد مهاله جپل وخت تیروي ځکه چې ججان یا قاضیان د مذهبي ډلو د خفا کولو نه بچ کیدو دپاره په احتیاط سره چلند کوي.

د امریکا کلوني فاونډیشن فار جسټس (CFJ) د ګل-دوشنبې په ورځ خپلې څرګندونې د پاکستان د ابادۍ په لحاظ ترټولو لوی صوبې پنجاب مرکز لاهور کې په 2022م کال کې د شپږ میاشتو دپاره 24 مقدماتو څارنې وروسته خپرې کړي.

کلوني فاونډیشن فار جسټس وویل چې 15 تورن کسان د مرګ د لازمي سزا سره مخ کیدې شي که چېرته مجرم ثابت شي. په رپورټ کې ویل شوي چې کلوني فاونډیشن څارونکو په زیاتو مقدمو کې لږ پرمختګ لیدلی، يه 252 اوریدنو کې 217 ځنډول شوي، او زیات تورن کسان د مقدمې وړاندې په حراست کې ساتل شوي دي.

د کلوني فاونډیشن فار جسټس قانوني ماهر او د لنډن سکول اف اکنامکس پروفېسر زېمران سیمویل وویل : "دا رپورټ هغه پروسېس یا پروسه چې د پام وړ ځنډ او غیر منصفانه عمل په ګوته کوي، چې د پاکستان د مذهب سپکاوي قانون نه غلطه ګټه اخیستنه، امتیازي سلوک ، او د ویرې پراخه فضا رامنځته شوې ده".

زېمران سیمویل زیاته کړه: ” په پاکستان کې د مذهب د سپکاوي قانون په خپل اوسني شکل او په کومه طریقه چې عملي کیږي د اصلاحاتو او بیاکتنې ته سخت ضرورت لري“.

پاکستان چې اکثریتي ابادی یې مسلمانان دي، د اسلام او د اسلام پیغمبر محمد (ص) ته د سپکاوي څرګندونې د دې هېواد د مذهب سپکاوی د قانون له مخې د مرګ سزا ده، که څه هم د دغه قوانینو له مخې تر اوسه هیڅوک هم اعدام شوي نه دي.

د سي اېف جې (CFJ) په رپورټ کې د پاکستان د مذهب سپکاوي په قوانینو نیوکې شوې چې د نړیوالو معیارونو سره په ټکر کې دي، په ځانګړې توګه په شهري او سیاسي حقونو نړیوالو تړون چې (ICCPR) ویل کیږي.

په رپورټ کې تور لګول شوی چې د حفاظتي ګامونو باوجود لکه د تورونو د حکومت نه منظوري ضرورت خو دغه اکثره په پام نه نیول کیږي.

په دغه رپورټ کې د پاکستان کې د بشري حقونو د یوې مشهورې وکیلې او فعالې حنا جیلاني له قوله ویل شوي چې : ” د پاکستان عدالتي نظام په پاکستان کې د مذهب سپکاوي د قوانینو د غلط ګټې په مخنیوي کې په مکمل توګه ناکامه شوې دی“.

رپورټ کې ویل شوي چې ځینې مقدمې حتی عدالت نه وړاندې کیږي، او د مذهب د سپکاوي تورن کسانو پرضد د خلکو تشدد مخ په زیاتیدو دی.

پاکستاني چارواکو په سمدستي توګه د کلوني فاونډیشن فار جسټس رپورټ څرګندونو ته ځواب نه دی ویلی، کوم چې د ملګرو ملتونو د بشري حقونو کمیټې د اکتوبر په 17 نیټه کېدونکي د پاکستان بیاکتنې نه وړاندې خپور شوی دی.

اسلام اباد په پرله پسې د مذهب د سپکاوي په قوانینو بهرنۍ نیوکې ردوي او دا د پاکستان داخلي مسله ګرځوي.

د سي اېف جې (CFJ) دا رپورټ څو روځې پس د هغه پېښې مخې ته راغلې چې د پاکستان په بلوچستان صوبې په مرکز کوټه ښار کې د توهين رسالت يا مذهب د سپکاوي په مقدمه کې يو تورن تن چې د کوټې په تاڼه کې بندي وو، د تاڼې يو پوليس عسکر پرې په حوالات کې دننه ډزې کړي او دغه تورن تن یې وژلی و.

چارواکي ویلي وو چې دا پېښه په 12م سېپټمبر د کوټې په کېنټ پوليس تاڼه کې شوې ده.