کوټه ــــ د کېنېډا په ټورنټو ښار کې د بلوچستان د سیاستوالې کريمه بلوچ د مرګ د پيښې پر ضد په کوټه کې "بلوچ يکجهتي کمېټۍ" احتجاجي غونډه کړې چې د ګڼ شمېر بلوڅو مېرمنو تر څنګ د بېلابېلو سياسي او مدني تنظيمونو غړو او فعالانو پکې ګډون کړی دی.
په احتجاج کې شريک ملتپال سياسي مشر ډاکټر عبدالحی بلوڅ د کريمه بلوچ د مرګ پېښه يو منظم پلان ګڼلی او تور پورې کوي چې کريمه د بلوڅ قام د مبارزې او سياسي فکر لرلو په وجه وژل شوې ده:
"تر ناپاکه منصوبه لاندې زموږ د بلوچستان لور، د بلوچستان خور شهيده کړل شوې، د افسوس خبره خو دا ده چې دا پيښه په يو داسې ملک کې شوې چې هغه د انساني حقوقو دعويدار دی".
سياسي فعاله ماه رنګ بلوچ وايي کريمه بلوچ يوه ښځينه رهبره وه، هغې تل د بلوڅ قام لپاره ږغ پورته کړی وو، ماه رنګ وايي د کريمې بلوچ په وړاندې د هغې سياسي ملګري اغوا شوي او وژل شوي خو هغه پر شا و نه تمبېده، بلکې پر خپل قامي فکر تر اخري دمه ټينګه و اوسېده:
"د مبارزې له اولې ورځې نيولې بيا تر نن ورځې هغې [کريمې] پر جدوجهد يقين درلود او پر هغه باندې قايمه وه، هغه په هيڅ حال کې هم له بلوڅ قامي فکره کله پر شا نه شوه".
د بلوڅ ملتپال ګوند بي اين پي مېنګل د مرکزي کمېټۍ غړې شمايله بلوڅ وايي د کريمه بلوچ مرګ ته د ځانوژنې رنګ ورکول کيږي، خو شمايله وايي چې کريمه بلوڅ داسي څوک نه وه:
"کريمه بلوڅ د خودکشي کولو ښځه نه وه، که هغه داسې ښځه وای ډېر اول به يې دا کار کړی وای".
په احتجاج کې شريک مدني فعال نظر پړيڅي وي او اې ډيوه ته وويل د پيښې ازادې پلټنې دې وشي، "له کېنېډا او اقوام متحده د ازادو پلټونو غوښتنه کوو، ولې چې په کېنېډا رنګه محفوظه ملک کې يوه سياسي پناه ګزينه څنګه وژل کيږي؟ که د دې پيښې پلټنې ونه شي د دې مانا دا چې بيا به يو ځای هم پناه ګزين خوندي نه وي ".
37 کلنه کريمه بلوڅ د بلوچستان له تربت سيمې سره تعلق لرونکې سياسي فعاله وه، هغه په 2014م کال کې د بلوڅ زدکونکو د سازمان بي ايس او (ازاد) اولنۍ ښځنيه مشره پاتې شوې، خو له تيرو پینځو کالو یې په کېنېډا کې د سياسي پناه اخيستونکې په توګه ژوند کاوه.
کریمې بلوچ په کېنېډا کې په بېلابېلو غونډو او احتجاجي مظاهرو کې او د ملګرو ملتونو په غونډو کې ګډون کاوه او له بلوچستان سره پر تړلو مسئلو او موضوعاتو خصوصاً د جبري بې درکه بلوڅانو په اړه به يې بحثونه کول.
د کېنېډا د ټورنټو د پوليسو په خبره کريمه بلوڅ د روان کال د دسمبر پر20م لا درکه شوې وه، يوه ورځ پس پر 21م دسمبر د هغې مړی و موندل شو.
د ټورنټو پوليسو په خپل رپورټ کې ويلې په ابتدايي تحقيقاتي رپورټ کې يو قسم شک هم نه شته او هغه [کريمه] چا وژلې نه ده، خو پوليسو په خپل ابتدايي رپورټ کې دا نه ده څرګنده کړې چې د هغې مرګ څنګه او ولې وشو.
له بلې خوا په کېنېډا کې د پاکستان د های کميشن له لوري يو بیان جاري شوی او وایي"د کريمه بلوچ د مرګ خبر د رسنيو له لارې رارسېدلی، پاکستاني هايي کميشن د کېڼېدا له حکومت څخه د کريمې بلوچ د مرګ د پيښې په تړاو معلومات غوښتي".
های کميشن وايي تر اوسه د کېنېډا د حکومت له لوري ځواب نه دی ورکړل شوی. های کميشن په خپل بیان کې د کريمې بلوڅ له کورنۍ غمشریکي کړې ده.
