د جدید دور په جدیدو اوزارو پوهه پښتانه نن سبا په سپېس کې هره ورځ کوټې جوړوي
او غونډې کوي.
د سپېس مطلب دی، یو بې پولې، دستیاب او غیر قبضه شوی ځای.
زه چې دلته د کوم سپېس خبره کومه، دې ته که تاسو وغواړۍ نو هم په لږ ساعت کې بې پروازه او بې اعجازه ورتلی شئ.
سپېس ته به څنګه ورځئ؟
یو موبایل ټلیفون یا کمپیوټر پیدا کړئ، یو څو ایم بیز انټرنېټ ډېټا واخلئ او ځانته د ټویټر
نومې اېپ یو اکاونټ خلاص کړئ.
که دغه توکي مو پیدا کړل نو په یو شغ کې به سپېس ته وخېژئ، بلکې ځانله له پکې ویړیا کوټه هم سازولی شئ.
زه پخپله څویمه ورځ ده د سپېس سیلونه کوومه. نن مې چې د دفتر کارونه خلاص
کړل نو د سپېس سېل ته ورغلم او په دوه ځان ځانله کوټو کې مې دپښتنو محفلونه
واورېدل.
د سپېس ددغې لومړۍ کوټې تابیا مجیب الرحمان کړې وه. او په موضوع کې یې د نن
ورځې د ګډون والو څخه تپوس کړی ؤ چې، “تحریک که ګوند، تاسو څه غواړئ?
او په یوه بله کوټه کې خبره کیدله ستاسو خوبونه او ارمانونه!
په لومړۍ کوټه کې ګڼ شمېر جینکۍ، هلکان او ښځې سړي ناست وو. د ځینو خیال ؤ محسن داوړ باید ځان له ګوند جوړ نه کړي دا به پښتنو دژغورنې غورځنګ ته زیان ورسوي.
د ځینو په خیال ځانله بل ګوند پکار دی، د دغې ډلې په خیال که ګوند جوړ شو او کامیاب شو نو د پښتنو نمایندګان به په قانون سازۍ کې هم برخه اخلي او د منظور پښتین ملاتړي به وي.
دغه کوټه نزدې دوه ګینټې پرانېستې وه. هر چا چې غوښتل کوټې ته ورننوتلی شو.
خبره که چا غوښتله چې وکړي نو کوربه به ورته یو مېنټ ورکولو. طریقه دا وه چې چا به خبره کول غوښتل نو لاس به یې اوچت کړلو او کوربه به ورته په خپل نوبت مایک ورکړلو.
په دې دویمه کوټه کې چې کوربه یې په لندن کې مېشت خبریال سلمان میا ؤ
پکې خبرې په خوبونو او ارمانونو کېدلې، د کوټې مېلمنو خپل خوبونه او ارمانونو بیانول.
یو مېلمه پکې ووېل چې ورکوټی ؤ نو ار مان به یې کولو چې د کرکټ لوبغاړی جوړ شي، کوربه ترې و پوښتل نو بیا؟
هغه وې څومېاشتې پس به په انګلینډ کې د کلب کرکټ ته ورځم. سلمان میا وخت په وخت دغه شان موضوعات ټاکي.
ددې دوه ؤ کوټو نه پرته یو شمېر نورې کوټې په پښتو او نورو ژبو کې هم خلاصې وي
بلکې نن سبا خو روایتي ټیلي وژن چېنلې هم د خپلو همکارانو سره د غونډو لپاره
د سپېس نه کار اخلي.
په ټویټر د “سپېس” لومړۍ ازموینه په نومبر 2020 کې شوې وه. د ټویټر دعوا ده
"د دويي دا تجربه کامیابه ده او د “ټویټر نړۍ” دا وخت یو بل ته غوږ نیسي"
که تاسو هم غواړۍ سپېس ته لاړ شئ نو د خپل اندرایډ یا ايي او اېس په مشین یعني موبایل یا کمپیوټر ځانله ټویټر اکاونټ پرانېزۍ. په دغه اکاونټ د بل یو اکاونټ لرونکي
اکاونټ فالو کړئ یعني پلوي یې شئ. اسانه بېلګه یېداسې ده لکه څنګه چې په فېس بک څوک فالو کوئ.
دغه تن چې تاسو فالو کړی وي او هغه په سپېس کې مو جود وي نو ستاسو په ټایم لاین (د ټویټر کور پاڼه) به د هودي رنګه ببل جوړ شي.
دا ببل داسې وي لکه یو غونډه دایره، او داسې ښکاري لکه چې ساه اخلي.
تاسو په دغه ببل کلیک کړئ، تاسو ته به په لیکلې بڼه راشي، چې سټارټ لیسنینګ یعني اوریدل شورو کړئ.
بیا چې تاسو اوریدل شورو کړئ نو که وغواړئ چې د چا د خبرې سره اتفاق وکړئ نو د ایموجيز په لاره ری اېکشن یعني غبرګون هم ورکولی شئ.
او که لاس مو پورته کړو نو کیدی شي کوربه مایک هم درته درکړي او بیا که غواړئ نو تقریر شورو کړئ، ټپې وکړئ یا که چاته غصه یې نو ښه په چا زړه تش کړئ.
نو ځکه خو سپېس ته وايي، یو بې سرحده اذاد، دستیاب او غیر قبضه شوی ځای.
یو څو ورځې د مخه په سپېس کې له وزیرستان یو ځلمی چې ویل یې په پېښور کې ذدکړې کوي لګیا ؤ چې د پاکستان په شان هیوادونه چرته چې میډیاد حکومتي سنسر شپ یعني بندیزونو سره مخ ده او د دويي حقیقي ستونزې په کې نه ښودل کېږي د هغو لپاره د جدید دور ټیکنالوجۍ ډېرې اسانتیاوېپیدا کړي دي.
ددغه محاصل په خیال که ټویټر دی، که فېس بک دی او یو ټیوب یا انسټا یا بله رسنۍ دويي پرې خپله خبره بې له حکومتي سنسسره چې کله وغواړي کولی شي.
په ټویټر د سپېس نه وړاندې دغسې د خبرو یوه اذاده خو خوندي کوټه یا حجره “کلب هاؤس” هم جوړه کړې وه.
کلب هاوس هم یو اېپ دی او هم نزدې نزدې د ټویټر د سپېس په شان اصول لري. په کلب هاوس کې د سپېس نه هم زیاته ګڼه ګوڼه وي.
یو څو ورځې وړاندې پکې د پښتون ژغورنې غورځنک مشر منظور پښتین د سوالونو ځوابونه هم ویل.
ښه سمه ده زه یو ځل بیا د سپېس په سېل روانېږم که په قسمت کې وه نو په سپېس یا کلب هاوس کې به له خېره سره لیده کاته کېږي.
