پوهان: په پاکستان کې د ډالر د نرخ له ښکته تلو سره هم د خوراکي توکو بیې په خپل ځای دي او عامو خلکو ته ترې کومه خاصه ګټه نه ده رسېدلې د شمېر شمېرنې ادارې د ګرانۍ اوونيزه کچه 0.30 فيصده ښودلې او په کلنۍ کچه د ګرانۍ اندازه 38.28 فيصده ښيي. تفصیل د ملک وقاص په راپور کې.
پوهان په خیبر پښتونخوا کې د غنمو زیات پیداوار له معیاري تخمونو سره تړي چارواکي وايي، د خېبر پښتونخوا د غنمو د کروندې لپاره 35زره ټنه تخم ته اړتیا لري. په خيبر پښتونخوا کې د غنمو کښت د اکتوبر له 20 مې نېټې څخه شروع کېږي. په صوبه کې د غنمو د کښت او تخمونو په اړه نور حال ملک وقاص وړاندې کوي
د موسمي بدلون د مخنیوي لپاره په پېښور زرعي پوهنتون کې د جامن سل بوټي کرل شوي. د جامن بوټي مېوه هم ښه ده او روغتیا ته یې ګټه هم زیاته ده. پوهان وايي، چې په خیبر پښتونخوا کې هم موسمي بدلون په چاپیریال ناوړه اغیزې کړي. تفصیل ملک وقاص وړاندې کوي.
زراعت پوهان وايي، د پښتونخوا د غنمو کمی به دا کال کم وي ځکه پيداوار یې ډېر شوی په پښتونخوا کې د ښه زراعت ډېرې لارې دي او زراعت پوهان وايي د پنجاب په غنمو او اوړو اړتيا هله کمېدلی شي چې د کر کروندې ځمکه پراخه کړل شي او داسې نوي توخمونه پيدا کړل شي چې پيداوار يې په څو چنده زيات وي.
خيبر پښتونخوا ته د ۲۰۱۰ کال له سېلاب نه وروسته سپين ګلي نومي ګنده بوټي انتقال شوی چې د کرونده ګرو ستونزې ورسره زیاتې شوي. دا ګنده بوټی د انسانانو او ځناورو لپاره د ناوړه ناروغیو سبب کېږي او هم په پټي کې د فصل خوراک 35فيصده ختموى چې له امله یې پيداوار هم کم شي او فصلونو ته زيان ورسېږي.
په خیبر پښتونخوا کې د بزګرو په فصلو باندې د ګلۍ له امله د تنباکو بیې زیاتې شوي زمیدار خوښي څرګندوي چې دا مهال د یو کیلو تنباکو بیه ۸۲۵ روپیو ته رسېدلې ده. تفصیل د ملک وقاص په راپور کې.
د خیبر پښتونخوا په سېلاب ځپلو سیمو کې زمیدارو ته له مچانو څخه د میوو او سبزیانو د فصل ساتلو لپاره ټرېپونه ورکړل شوي بزګر وايي، له دې سره په فصلونو باندې د زهرو سپرې بنده شوې او له دې امله یې لګښت هم ۸۰ سلنه کم شوی. په دې هکله د ډیوې خبریال ملک وقاص له بزګرو سره خبرې کړي.
د چارسدې د ابازو سیمې د خوږو امونو فصل رسېدلی او بزګر یې د صادراتو د زیاتېدو غوښتنه کوي د چارسدې د ابازو سیمې د امونو په باغونو کې فصل رسېدلی چې نه یواځې د هېواد بېلابېلو سیمو ته لېږل کېږي بلکه بهرنیو هېوادونو ته هم استول کېږي خو بزګر وايي، چې صادرات یې باید زیات شي.
د حلالې د غوښې او شودو مقدار زياتولو لپاره په پښتونخوا کې د لائيو سټاک محکمې پروژې شروع کړي. په دې پروژو کې زميدارو ته د څاروو ساتلو او ښه خسمانې د پاره د څاروي په سر پيسې ورکوي او د څاروو د ناروغتيا علاج هم ويړيا کيږي. زميدار د دې نه څومره ګټې اخلي؟ تفصيل د ملک وقاص په رپوټ کې
په خیبر پښتونخوا کې د ټماټرو د پیداوار د زیاتېدو له امله د ټماټرو بیې کمې شوي او بزګر یې د ځان لپاره تاوان ګڼي. کرونده ګر وايي، دوی لا په دې نه پوهېږي چې د فصلونو د راټولولو پر وخت خپل ټماټر خوندي کړي او بیا وروسته د بیو د زیاتېدو پر وخت یې وپلوري. تفصیل د ملک وقاص په راپور کې.
په سوات کې د سارویو د صحت لپاره یوه لیبارټري په کمه بیه د سارویو د ناروغیو درملنه کوي. دغه لیبارټري د سوات د سیمې ۲۶۶۰۰۰ غواګانو، اته لکه ګډو او ۱۲ لکو اوزو لپاره د درملو برابرولو وړتیا لري.
پاکستان کې د زیاتې شوې ګرانۍ له کبله د عامو خلکو مالي ستونزې نورې هم زیاتې شوي. د پاکستان د شماریاتو اداره وايي په کلیزه ګرانۍ کې ۴۲.۶۷ فیصد زیاتوالی راغلی. په سیمه کې د ډیوه خبریال ملک وقاص بازار کې د دوکاندارانو او سودا اخستونکو سره خبرې کړي.
په پښتونخوا کې د خټکو کروندګر وايي، فصل يې ښه شوی خو تاواني دي روانې ګرانۍ د عام ولس سره سم زميدار هم ډېر اغیزمن کړي دي. کروندګر وايي، په فصلونو کيدونکي لګښتونه يې زيات او د پيدوار ګټه يې کمه ده.
په خېبرپښتونخوا صوبه کې د پيازو کرونده ګر وايي، د پيازو په پېداوار یې ډېر خرڅونه شوي افغانستان ته لېږل یې بند شوي ځکه پياز ارزان شوي کرونده ګر او سوداګر یې د ډېر تاوان سره مخ کيږي.
اوړه اوس هم په پښتونخوا کې کم، نرخونه يې زیات او د پنجاب نه يې راوړل بند دي په پښتونخوا کې د غنمو فصل تر ډېره رارسېدلی خو خلک اوس هم د اوړو له کمي سره مخ دي او نرخونه يې ګران دي. ځايي خلک وايي، د شلو کيلو د يوې تروړې بيه د درې زره روپۍ نه زياته ده. پنجاب د غنمو او وړو په خرڅ بندېز لګولی.
د لائيو سټاک محکمې پوهان د ولايتي او مقامي ذاتونو غواګانو د نسل کشۍ خسمانه کوي او دي ماحول سره سمون لرونکي ذات تري اخلي کوم چي ډېرې شېدې کوي. دا غواګانې له ډېرو روغتیايي ستونزو سره هم مخ کېږي. په دې اړه ډاکټران څه مشورې ورکوي؟ تفصیل د ملک وقاص په راپور کې.
په خیبر پښتونخوا کې به سږ کال د غنمو پیداوار د تېر کال نه زیات وي خو بیا به هم د صوبې اړتیا نه پوره کوي. چارواکي وايي، له همدې امله به د نورو غنمو د اخېستلو لپاره له پنجاب سره راکړه ورکړه کېږي چې د صوبې د خوراکي توکو اړتیا پوره شی. په دې اړه نور تفصیل د ملک وقاص په راپور کې اورئ.
ګل د مينې د اظهار او ښکلا علامت او يوه ښايسته ډالۍ ده د پيښور په زرعي پوهنتون کي د ګلونو يو نندارتون راجوړ کړی شوی او د چارواکو په وينا ګل نه يواځي په ذهني، جسماني صحت او په چاپيريال مثبتي اغيزي کوي بلکې خلک يې د ناروغانو د تپوس پوښتنې او په ښاديانو نمانځلو کي هم د ډالئ په توګه ورکوي.
د پښتونخوا په صوابۍ کې بزګرو ته د هوګې د یو نوي ګټور تخم په اړه روزنه او پوهاوی ورکړل شوی دا هوګه د همایون ګارلک جي ون په نامه یادېږي چې وزن، خوند او مالي ګټې یې ډېرې دي. ملک وقاص پرې راپور تیار کړی.
د خوراکی توکو د بیو جاج اخېستنې اداری ویلی، چی تیرہ اونۍ د خوراکي توکو په بيو کې شاخوا پنځه څلويښت فيصده (۴۵٪) زياتوالي راغلي خو ولس وايي، دا د حکومت ناقصه تګلاره ده چې له امله یې د دوی ژوند ګران شوی. د ګرانۍ په اړه ملک وقاص راپور تیار کړی.
نور کتل
