د پاکستان پوځ وایي د خېبر پښتونخوا په بنو اؤ د بلوچستان په بیلابیلو سیمو کې یې د استخباراتي معلوماتو په اساس د وسله والو په ضد عملیات کړي چې پکې د اووه وسله والو د وژل کېدو اؤ دوؤ نورو د ژوبل کېدو دعوه شوې ده.

د پوځ د مطبوعاتي څانګې آي ایس پي ار د بیان له مخې د 22 م نومبر په سهار امنیتي ځواکونو د خېبر پښتونخوا بنو ضلعه کې د ترهګرو د موجودیت اطلاع عملیات کړي .

د پوځ بیان کې ویل شوي چې دې عملیاتو کې د وسله والو ځالې په موثره توګه په نښه کړل شوي چې پکې درې ترهګر وژل شوي اؤ دوه نور ژوبل شوي دی.

پوځ پخپل دې بیان کې د وسله والو لپاره د خوارجو اصطلاح کارولې چې د تېرو څو میاشتو راهسې په پاکستان امنیتي ځواکونه دا اصطلاح د ترهګرو اؤ په ځانګړې توګه د ټي ټي پي د وسله والو لپاره کاروي.

آي ایس پي ار پخپل بیان کې ویلي چې ددې عملیاتو په مهال د وژل شوؤ ترهګرو له ولکې څخه وسلې اؤ چاودیدونکي مواد هم ترلاسه شوي دي.

پوځ د وژل شوؤ وسله والو پېژندګلو نه ده ښودلې خو ویلي یې دي چې هغوي د امنیتي ځواکونو په ضد د ترهګرۍ یو شمیر پېښو اؤ د بېګناه وګړو په وژنو کې ککړ وؤ.

پوځ وایي د ناکراره صوبې بلوچستان په اوران ضلعه کې هم امنیتي ځواکونو د ترهګرو د ترهګرو په ضد عملیات کړي چې پکې دوه ترهګر وژل شوي.

پوځ دغه عملیات کې د وژل شوؤ وسله والو پېژندګلو د نیاز عرف ګمن اؤ ظریف عرف شاه جهان په نومونو سره مخې ته راوړې ده اؤ دعوه یې کړې ده چې هغوي د ترهګرۍ په یو شمیر پېښو کې لاس درلودو.

همدا شان پوځ د بلوچستان په ډيره بګټي اؤ کیچ سیمو کې هم په بیلابیلو عملیاتو کې د وؤ ترهګرو د وژلو دعوه کړې ده.

پوځ په خېبر پښتونخوا اؤ بلوچستان کې د وسله والو د وژلو دا دعوې په داسې حال کې کړي چې په دې وروستیو کې په دغو دواړو جګړه ځپلو سیمو کې په امنیتي ځواکونو د بریدونو لړۍ چټک شوې اؤ یوازې یوازې خېبر پښتونخوا کې په روانه اوونۍ کې د وسله والو په بریدونو کې تر 20ؤ زیات امنیتي عسکر وژل شوي.

همدا شان بلوچستان کې هم په دې وروستیو کې په امنیتي ځواکونو ګڼ شمیر خونړي بریدونه شوي چې په لسګونو پوځيانو ، د ایف سي اؤ پولیس عسکرو ته پکې مرګ ژوبله اوښتې ده.

د تېرې نهې یا سه شنبې په ورځ د پاکستان د وزيراعظم شهبازشريف په مشرۍ کې د نیشنل ایکشن پلان د اېپکس کمیټې غونډې کې په بلوچستان کې د فعالو ترهګرو ډلو پر ضد د پوځي عملیاتو کولو منظوري هم ورکړل شوې ده.

د اېپکس کمیټۍ په غونده کې د ترهګرۍ ضد قامي ادارې (نېکټا) د بیا فعالولو او په قامي او صوبایي استخباراتي همکارۍ او د ګواښونو ارزونې مرکزونو پر جوړولو هم اتفاق شوی ؤ.

په غونډه كې دا فيصله هم شوې چې د ترهګرۍ په ضد د مرکزي حكومت په هداياتو عمل كولو دپاره به د صوبايي اېپکس كمېټو تر څارنې لاندې ضلعي رابطه كمېټې جوړولی شي.

د پاکستان انسټیټیوټ فار کنفليکټ اينډ سيکيورټي سټډيز د رپورټ ترمخه تېره د اکتوبر په مياشت کې د پاکستان دننه ترهګریزو بریدونو کې 198 کسان وژل شوي چې پکې 98 ترهګر ، 62 امنيتي چارواکي او 38 عام وګړي وو.

د پېکس رپورټ وایي د اکتوبر میاشت کې په مجموعي حملو کې 87 فيصدي په خيبر پښتونخوا کې شوي دي چې پکې 117 کسان وژل شوي اؤ همدا شان په بلوچستان کې بیا په دې میاشت کې په 24 بريدونو کې 56 کسان وژل شوي دي.

د رپورټ له مخې په پنجاب صوبه کې په 6 پېښو کې 19 کسان وژل شوي چې ټول ترهګر وو.

د پاکستان د پوځ د ویاندې ادارې آي ایس پي ار هم تر دې وړاندې دعوه کړې وه چې سږکال پوځ په ګرد هیواد کې د ترهه ګرو په ضد دیارلسو زرو نه زیات واړه اؤ غټ عملیات کړې دي اؤ په دې کې 239 ترهه ګر وژل شوي دي.

"زما ګاډی د قافلې په منځ کې وؤ، د ګولیو د تړاقا جوړېدو سره سم ما سورلیو ته وویل چې سمدست باید له ګاډي کوز شي، د ځانونو بچ کولو په خاطر مونږ نزدې د یو غره لوري ته مخه وکړه خو هلته هم د ګولیو باران پېل شو چې له هغې وروسته د ویرې نه ما ځان سمبال نه کړی شو اؤ د یوې تېږې سره مې سر ولګیدو، سر اؤ د بدن نورې برخې مې زخمي شوې"

دا په هغه قافله کې د شامل جمشېد حسین خبرې دي چې د زیارت په ورځ پرې کورمه کې نامعلومه وسله والو برید کړی ؤ اؤ په دغه برید کې تر 45ؤ زیات کسان وژل شوي اؤ ګڼ شمیر نور ژوبل شوي دي.

په دې خونړي برید کې جمشېد په لږ څه کې بچ شوی ؤ اؤ د هغه په خبره "هغه شېبې په هیڅ توګه له قیامت کمې نه وې، ما په ژوندوني قیامت لېدلی ؤ."

امریکا غږ سره خبرو کې جمشېد وویل کله چې د یوې میاشتې لپاره تر تړلو کېدو وروسته د پاړا چنار اؤ پېښور د سړک پرانستل کېدو اعلان وشو نو هغه ډیر خوشحاله ؤ ځکه چې د بې وزلۍ له امله هغه زیات وخت کور کې په ناسته نه شو تېرولی.

جمشېد حسین د پيشې له لحاظه ډرایور دی اؤ هغه د اوږدې مودې راهسې د پاړا چنار اؤ پېښور په سړک د ګاډي چلولو له لارې ځانته روزي ګټي.

د جمشېد خان په وینا کله چې د زیارت په ورځ د اوچت په مقام برید کوونکو د مسافرو په ګاډو ډزې وکړې نو هغه خواو شا تر ۲۰ دقیقو د خپل ګاډي په خوا کې دم ختلی پروت ؤ، خو وایي چې د ډزو د غږ غلي کېدو وروسته یې کله خپل ګاډي وکتلو نو د ګاډي مخکۍ شیشه اؤ بیلابېلې برخې یې په ګولیو لګېدلې وې.

د کورمې ضلعې د ډپټي کمشنر جاوید الله مسید د وینا له مخې په سیمه کې د لټونې عملیات پیل کړی شوي اؤ پېښه کې د ژوبل کسانو د علي زئ، ټل سي ایم ایچ، پاړا چنار اؤ نورو هسپتالونو کې علاج روان دی.

هغه ویلي چې د ترهګرۍ دې پېښه کې د اتوؤ مېرمنو په ګډون 41 کسان وژل شوي خو ازادې سرچینې بیا وایي چې اوس د مړینو شمیره 45ؤ ته رسېدلې ده.

د پاړا چنار ځایي خبریال محمد علي طوري امریکا غږ ته ویلي په سیمه کې د دریوؤ ورځو ویر یا ماتم اعلان کړل شوی ، ټول کاروباري مرکزونه اؤ سکولونه تړل شوي دي.

هغه وایي چې په دې پېښې خلک په ویره اخته او غصه اخته کړي ، د ښار مرکزي سړک د ټریفک په مخ تړل شوی اؤ د انټرنیټ اؤ موبایل فون سګنلې هم تړل شوې دي.

د علي طوري وینا ده چې ځایي مشرانو پرېکړه کړې چې د وژل شوؤ کسانو جنازه به په اجتماعي ډول نه کوي بلکې جلا،جلا جنازې به یې کولی شي.

دلاور حسین ددې پېښې د متاثرینو یا اغېزمنو څخه دی اؤ د حملې په وخت هغه هم د مسافرو یو ګاډي کې سور ؤ.

هغه وایي کله چې ګاډی د بګن سیمې څخه تېر اؤ د اوچت حدودو ته دننه شو نو نامعلومه کسانو په ګاډو ډزې پېل کړې چې په دغو ‌ډزو کې د هغوي ګاډی هم ګېر شو.

دلاور حسین دغو ډزو کې په ژوبل شوی اؤ په پېښه یې یوه ګولۍ لګېدلې ده خو هغه په علیزئ هسپتال کې د ابتدایي علاج څخه وروسته له روغتونه کور ته لېږل شوی دی.

دلاور حسین وایي علیزئ هسپتال کې هیڅ اسانتیاوې نشته ځکه نو له دې ځایه د ضروري طبي مرستو وروسته سخت ژوبل کسان د ټل پوځي روغتون، پاړا چنار اؤ پېښور ته لېږدول شوي دي.

د کورمې ددې خونړي برید ذمه واري لا چا هم پغاړه نه ده اخستې.

په قبایلي ضلعه کورمه کې د اوږدې مودې راهسې په روانو فرقه ییزه نښتو اؤ فرقه ییزه تشدد کې په سوونو کسان وژل شوي دي.

تېره میاشت هم د دې سیمې د کنج علیزئ په مقام د مسافرو په یو ګاډي شوي برید کې تر10ؤ زیات کسان وژل شوي اؤ ګڼ شمیر نور ژوبل شوي وؤ.

تر هغې وړاندې په دې سیمه کې د ځمکمې په شخړه پېل شوې نښتې په فرقه ییزه نښتو بدلې شوې وې چې پکې تر 40 ؤ زیات کسان وژل شوي اؤ نزدې 150 نور ژوبل شوي وؤ.

سږکال د اګست میاشت کې د فرقه ییزه نښتو له امله د بره اؤ کوزې کورمې تر منځ غځېدلې لویه لاره د هر رقم ټریفک لپاره تړل شوې وه ، د پولیسو د وینا له مخې د سیمه ییزې جرګې په هڅو دغه سړک تېره اونۍ یو ځل بیا پرانستل شوی ؤ اؤ د قافلو په شکل پرې ګاډو ته د تېرېدو اجازه ورکړل شوې وه.

په قبایلي چارو نظر لرونکي کار پوهان د کورمې پېښه د فرقه ییزه فساداتو نه زیاته د ځکمې شخړه ګرځوي.

پېښور پوهنتون کې د جرنلزم د څانګې استاد ډاکټر سید عرفان اشرف وایي د کوهاټ نه واخله تر پاړا چنار پورې ټوله سیمه کې سنیان اؤ شیعه ګان اوسیږي اؤ دوي په یو بل تکیه یا انحصار لري.

د هغه په وینا په کال 2018م کې په ایین کې د ترمیم کولو له لارې پخوانۍ قبایلي سیمې په خېبر پښتونخوا صوبه کې ورګډې کړل شوې خو دغلته د لسیزو راهسې روانو د ځکمو شخړو ته هیچا پام ونه ګرځولو.

امریکا غږ سره خبرو کې هغه اندېښنه وښودله چې راتلونکو ورځو کې د ځمکو شخړو کې د افرادو پځای لویې لویې قبېلې یو بل ته راپورته کیدای شي.

د خېبر پښتونخو د کورمې ضلعې پوله د دریوؤ لوریو څخه د افغانستان سره لګېدلې یوه پوله یې د پاکستان سره پیوست ده .

ددې ضلعې سر ښار پاړا چنار دی چې د شیعه مسلک مسلمانان پکې په اکثریت سره میشت دي.

یاډونه:
( د دې خبر معلومات د وي او ای اردو څانګې د خبریال نذراسلام د رپورټ څخه اخیستل شوي دي)

خېبرپښتونخوا کې د پوليو دوه پېښې رپورټ شوي، پاکستان کې سږ کال تراوسه پورې د پوليو ټولې پېښې 52 ته ورسېدې.

پاکستان کې د پوليو د مخنیوي مرکزي او خېبرپښتونخوا پروګرام نن په 22م نومبر تاييد کړه، تازه پېښې د خېبرپښتونخوا په ډېره اسماعيل خان ضلعه کې رپوټ شوي دي.

خېبرپښتونخوا کې د پوليو د مخنيوي پرواګرام ويلي، يوه د 18 میاشتو ماشومه په مورګه يونين کونسل کې، او بل د 36 مياشتو هلک پوليو وهلی دی.

خېبرپښتونخوا کې سږ کال د پوليو پېښې 13 ته ورسېدې، چې پکې پينځه ډېره اسماعیل خان، دوه دوه په ټانک، لکي مروت او کوهاټ کې رپوټ شوي، مومندو او نوښار کې يو يو ماشوم د پوليو ښکار شوی دی.

پاکستان کې سږ کال تراوسه پورې رپوټ شوو 52 پېښو کې 24 په بلوچستان صوبه کې، او 13، 13 په په خېبرپښتونخوا او سيند مخې ته راغلي دي.

پنجاب او اسلام اباد کې تراوسه پورې يواځې يوه يوه پېښې رپوټ شوې ده.

دوه ورځې وړاندې د پاکستان وزيراعظم شهباز شريف ويلي، د نړيوالو مرستندويه ادارو سره په ګډه به د پوليو چېلنج ته ماتې ورکوي، او زر به پاکستان د پوليو نه پاک ملک جوړ شي.

د سرکاري خبري ادارې اې پي پي ترمخه، د وزيراعظم سره د کنګ سلمان فاونډېشن، بل اېنډ ملنډا ګېټس فاونډېشن، روټري فاونډېشن، يونيسف او سي ډي سي وفدونو ليدلي، شهباز شریف یې مننه کړې چې د پاکستان سره د پوليو وايرسو ختمولو کې شريک دي.

شهباز شريف ويلي، تر څو چې پوليو ته د تل دپاره ماتې نه وي ورکړل شوي تر هغې به په قلاره نه کښېني.

په پاکستان کې 1994 کال راهسې د پوليو مخنيوي پروګرام روان دی، او دعوه کوي چې د دې پروګرام له امله په هيواد کې د پوليو پېښو کچه 99 سلنه کمه شوې. خو بيا هم، له افغانستان وروسته پاکستان په نړۍ کې يوازينی هغه هېواد دی چې لا هم پکې د پوليو پېښې په دوامداره توګه رپورټ کیږي.

پاکستان کې د پوليو د مخنيوي چارواکي وايي، پاکستان او افغانستان کې د پوليو وايرس شتون لري، او که يو ځل د پوليو وايرس ختم شي د تل دپاره ختميږي ځکه د دې وايرسو په ختمولو ټينګار کولی شي.

پاکستان تحریک انصاف ګوند، پي ټي آی په 24م نومبر اسلام اباد کې د احتجاج اعلان کړی، خو حکومت وايي، د ياد احتجاج مقصد په ملک کې فساد او ګډوډی جوړول دي، د هیڅ ډول احتجاج او پرلت اجازت نشته، که چا سرغړونه وکړه او قانون یې په لاس کې واخستو، پرضد به یې سخته کارروايي کولی شي.

د پاکستان تحریک انصاف د باني او پخواني وزيراعظم عمران خان مېرمن بشرا بي بي تېره شپه په يو ويډيو پېغام کې ويلي، په 24م نومبر دې د پاکستان ټول خلک په احتجاج کې شامل شي، دا يواځې د عمران خان جګړه نه ده بلکې د حقیقي ازادۍ جګړه ده.

خو د پاکستان د اطلاعاتو وزير عطا تارړ ويلي، د دغه احتجاج مقصد فساد او ګډوډی جوړول دي او د اسلام اباد هايکورټ حکم کړی او د هيڅ ډول احتجاج او پرلت منع یې کړې ده.

نوموړي تور لګولی، پي ټي آی د خپل سياسي احتجاج دپاره د سرکاري وسایلو بې درېغه استعمال کوي، د احتجاج د لارې اېن ار او غواړي او چې کله هم کوم بهرنی وفد پاکستان ته راځي، نو پي ټي آی د احتجاج اعلان کوي.

نوموړي ویلي، د کورنيو چارو وزارت، چيف سيکرټري او د خېبرپښتونخوا پوليس مشر ته خط ليکلی، چې سرکاري مشينري د احتجاج دپاره ونه کارول شي.

عطا تارړ تحریک انصاف د تحريک انشتار په نوم ياد کړی دی.

هغه ويلي، په 25م نومبر د بېلاروس صدر پاکستان ته راځي او له هغې وړاندې په 24م نومبر د بېلاروس وفد راځي.

پاکستاني مطبوعاتو پرون خبر ورکړی چې د تحریک انصاف ګوند او حکومت ترمنځ مذاکرات کیږي.

خو بشرا بي بي ويلي، د احتجاج په اړه اوازې خوريږي چې بدل شوی، خو د چا سره مذاکرات نه کيږي او د 24م نومبر نېټه به نه بدلیږي، دا به يوازې د عمران خان د خوشي کولو په صورت کې بدلولی شي.

د پاکستان د کورنيو چارو وزير محسن نقوي ویلي، د خبرو په حق کې دی خو په ګواښونو خبرې نه شي کېدی، او د تحریک انصاف د باني سره هیڅ ډول مذاکرات نه کيږي.

پاکستاني مطبوعات وايي، د پي ټي آی د احتجاج د اعلان وروسته پايتحت اسلام اباد کې د غټو سړکونو د بنديز دپاره کنټېنرې اېښودل شوي، لارې به پرې بندولی شي، او د سرچينو له قوله دا هم ويل شوي چې حکومت د 23م نومبر نه په اسلام اباد، خېبرپښتونخوا او پنجاب کې د انټرنېټ او موبايل فون سروس بندولو فيصله هم کړې ده.

له دې وړاندې په پينځم اکتوبر هم پي ټي آی اسلام اباد کې احتجاج اعلان کړی خو هغه وخت د خېبرپښتونخوا قافلو په لاره کې خنډان اچول شوي، او اسلام اباد کې هم لارې تړل شوې او بيا د امنيت دپاره پوځ ور بلل شوی وو.

د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي د پينځم او شپږم اکتوبر په مينځنۍ شپه کې ويلي وو، د پي ټي آی له احتجاج څخه د دغه ګوند 564 فعالان نیول شوي چې پکې 11 د خېبر پښتونخوا پولیس هم شامل وو.

په ډي چوک اسلام اباد کې رسنیو ته د کورنیو چارو وزیر ویلي وو، په اسلام اباد د خېبر پښتونخوا د وزیراعلا په مشرۍ کې حمله شوې ده او هڅه یې کوله چې څه ځاني زیان وشي خو له نېکه مرغه داسې هیڅ پېښه نه ده شوې.

پي ټي آي هغه وخت ويلي وو پرامنه احتجاج کوي او ډي چوک ته ځان رسوي.

هغه وخت د خېبرپښتونخوا د وزیراعلا علي امين ګنډاپور د نیول کېدو دعوه هم شوې خو وروسته هغه د خېبرپښتونخوا اسمبلۍ کې ناڅاپه ښکاره شوی وو.

د پاکستان د بهرنيو چارو د وزارت وياندې يو ځل بيا ويلي، "پاکستان په افغانستان کې د ترهګرو ډلو په فعالیتونو او د دې ډلو د آزادو پناه ځایونو د شتون په اړه اندېښنه لري. او پاکستان په دغې اړه د امريکې سره هم خبرې شوي دي.

پاکستان پرله پسې د اوږدې مودې نه تور لګوي او دعوه کوي چې د کله نه په افغانستان کې طالبان په واک کې راغلي، پاکستان کې ناامني او ترهګري سېوا شوې او په افغانستان کې واکمنو طالبانو د پاکستان دغه تورونه او دعوې تل رد کړي دي.

ممتاز زهرا بلوڅ په افغانستان کې د ترهګرو د موجودګۍ، فعاليتونو او پناه ځايونو سره هغوی ته د ملاتړ خبره په داسې وخت کې کړې، د پاکستان د افغانستان سره په پوله پرتو دوه صوبو خېبرپښتونخوا او بلوچستان کې د ناامنۍ پېښې سېوا شوي او په ځانګړي ډول پاکستاني امنيتي ځواکونه په نخښه شوي دي.

اسلام اباد کې د امنيت او شخړو د مطالعاتو غېر دولتي ادارې [پيکس] ويلي، د روانې نومبر د مياشتې په لومړو 20 ورځو کې د پاکستان 55 امنيتي عسکر وژل شوي، او 63 ترهګر هم وژل شوي دي. دغه خبره ډان وېب پاڼې د پيکس له قوله کړې ده.

پرون په 19م نومبر د افغانستان سره په پوله پرتې د خېبرپښتونخوا کورمې ضلعې کې نامالومه وسله والو د مسافرو په ګاډو ډزې کړي، د کورمې مرستيال کمشنر جاوېدالله مسيد د شپې ناوخته وي او اې ډيوه ته ويلي، په دغو ډزو کې 42 کسان وژل شوي او 11 ژوبل شوي دي. په وژل شوو کې ښځې او ماشومان هم شامل دي.

د ياد برید زمه واري تراوسه چا نه ده منلې.

ممتازه زهرا بلوڅ هم پرون په اوونيزه خبري غونډه کې ويلي، "د پاکستان حکومت ژوره اندېښنه لري چې د دښمنو قوتونو له خوا ترهګرو ډلو ته ملاتړ ورکول کېږي".

هغې ويلي، په وروستيو کې د افغانستان دپاره د چین ځانګړي استازي، او د افغانستان دپاره د روس د صدر ځانګړي استازي د اسلام اباد سفر کړی، پاکستاني چاوراکو ورسره د افغانستان د امنيت، او ترهګرۍ په اړه اندېښنې شريکې کړي دي، خو ويلي يې دي په دغې اړه نور جزيات نه شي شريکولی.

بلوڅ زياته کړې، "پاکستان باور لري، چې ترهګري یوازې د افغانستان لپاره ګواښ نه دی، بلکې د افغانستان ګاونډیو هېوادونو لپاره، په شمول د پاکستان، او د نړۍ لپاره هم یوه لویه ستونزه ده. او دا خبره ډېره مهمه ده چې د افغانستان چارواکي هغه ترهګریزې ډلې چې د افغانستان دننه پناه ځایونه لري، پر وړاندې یې کلک اقدام وکړي".

د بهرنيو چارو وزارت وياندې ويلي، "موږ هیله لرو چې د افغانستان چارواکي به دا ګواښ یوازې د سیمې لپاره نه، بلکې د خپل امنیت لپاره هم سنجیده وګڼي او د دوحې د تړون لاندې به خپلې ژمنې پوره کړي".

د امریکې سره د ترهګرۍ پرضد همکارۍ او اوسنيو حالاتو په اړه پوښتې ته په ځواب کې بلوڅ وويل، "پاکستان د امنیت او ترهګرۍ په اړه او نورو اندېښمنو مسایلو کې د امریکا د چارواکو سره نږدې خبرې اترې کوي".

هغې زياته کړې، پاکستان خپلې اندېښنې د امریکا سره شريکې کړي، "دا خبرې اترې روانې دي، او مونږ هیله لرو چې له امریکا سره ګډ کار وکړو چې په افغانستان کې امن راشي او ډاډ ترلاسه کړو چې افغانستان د ترهګرۍ پر وړاندې خپله ژمنه پوره کړي، او دا ډلې د پاکستان امنیت ته ګواښ نه جوړيږي".