د خېبرپښتونخوا سوداګر وايي، په ملک کې د ګرانۍ د کمي وروسته بايد چې د هېواد مرکزي سټېټ بېنک د سود شرحه راکمه کړي، خو اقتصاد پوهان وايي، نه ښکاري چې د سود په شرحه کې زيات کمی راشي، د پوهانو په خبره د سود د زياتې شرحې له امله په ملک کې اقتصاد ته زيات تاوان اوړي او بې روزګاري سېوا کيږي.
د اپرېل په 29مه نېټه سټېټ بېنک په ملک کې د سود شرحه په 22 فيصده په ځای ساتلې او ويلي يې وو چې راتلونکي مالي کال 2024/25م کې به ګراني پينځه فيصده راکمه شي.
د خېبرپښتونخوا د درنګونو او سنګ مرمرو د اتحاديې مشر سجاد خان وايي، د پښتونخوا صنعت د ګاونډيږ هيوادونو سره په نړيوال مارکيټ کې مقابله نه شي کولی ځکه چې د کاروباري بېنکونو لخوا هغوی ته د سود په زياته شرحه قرضې ترلاسه کيږي او د توانايۍ د زياتو بيعو له امله د هغوی په پيداوار خرڅ زيات راځي:
"په خېبرپښتونخوا کې د سنګ مرمرو جوړولو يا پراسيسنګ صنعت 60 فيصده بند شوی او د دې بنيادي وجه کارخانو ته تاوانونه اوښتل دي، دا تاوان به څنګه راګرځي؟، د دې دپاره کارخانه دارو ته قرضونه پکار دي، نو چې قرض په 22 فيصده ورکول کيږي نو کارخانه دار ته خو 22 فيصده ګټه هم نشته، په دې کې خو زيات نه زيات پينځه فيصده ګټه کيږي نو دوی چې کوم امدن کوي نو اخره کې به حکومت ته په قرضو کې کارخانه پرېږدي".
سوداګر وايي، ځکه دوی د سټېټ بېنک څخه غوښتنه کوي چې د سود شرحه راکمه کړي صنعت کارو ته اسانتياوې برابرې کړي او روزګارونه روان شي.
د پاکستان مرکزي بېنک د روانې مياشتې جون په لسمه نېټه د زري پاليسۍ (مانيټري پاليسي) دپاره د کمېټۍ غونډه رابللې او په هغې کې به د راتلونکو دوو مياشتو دپاره د سود شرحه ټاکلی شي.
له دې وړاندې د سود شرحه په 22 فيصده په ځای ساتل شوې وه.
اقتصاد پوهان وايي، امکان لري د راتلونکي مالي کال دپاره قامي بجټ يا بوديجه په 12م جون وړاندې کړل شي خو راتلونکی بجټ به د ماليې يا ټېکسونو په حواله سخت وي حکومت به نوي ټېکسونه ولګوي.
د اقتصادپوهانو په خبره د نوو ټېکسونو اغېزې په ګرانۍ پرېووځي، خو راتلونکې زري پاليسۍ کې به مرکزي بېنک د احتياط نه کار واخلي.
په مردان کې د اقتصادي چارو کارپوه اسسټنټ پروفېسر ضیاالدين وايي، "ښکاري داسې چې سټېټ بېنک د سود شرحه کمول نه غواړي خو دا بيا د هغې په مقدار هم تکيه کوي چې څومره به یې راکموي، خو زما خپل خيال دا دی چې په دې کې به نيم فیصدي کمی راولي ځکه چې د نړيوالې مالياتي ادارې (آی اېم اېف) فشار دی او کوم سياسي حالات چې دي د دې نه زياته یې نه شي راکمولی".
نوموړي زياته کړه، ډېر خوشبينه کېدل نه دي پکار، ځکه چې پاکستان په خپله قرضې ترلاسه کوي او بل د حکومت پاليسۍ داسې جوړې دي چې په دې کې د سود شرحه راکمه کړل شي.
د پاکستان د شمارياتو ادارې (پاکستان بېورو اف سټېټسټکس) وايي، چې د مې په میاشت کې ګراني د 17 فيصدو نه 11.8 فيصده راکمه شوې ده.
د ادارې ترمخه د روان مالي کار په 11 مياشتو کې د ګرانۍ شرحه 24فيصده ریکارډ کړل شوې ده.
اقتصاد پوهان وايي، د سود زیاته شرحه په ملکي اقتصادي منفي اغېزې پرېباسي او بې روزګاري ورسره سېوا کيږي.
د مردان ډګري کالج د اقتصاد د څانګې استاد (اسټنټ پروفېسر) محمد نواز وايي، "د سود شرحه چې زیاته وي منفي اثرات یې زیات وي او دې سره پانګونې ګرانيږي، د دې په پيداوار منفي اغېزې کيږي او د دې له امله بيا خلک د نوو پانګونو څخه ډډه کوي".
د پاکستان مرکزي بېنک وايي، د روان مالي کال په 11 مياشتو کې د کاروباري بېنکونو څخه د 80 فيصده نه زیاتې قرضې حکومت اخستي کومې چې 5.6 ټريلينه روپۍ جوړيږي او د دې ترڅنګ شخصي څانګې هم 106 اربه روپۍ قرضونه کړي دي.
Forum