چین ټینګار کړی چې په پاکستان کې دې په خپله خاوره د چینايانو او چینايي منصوبو تحفظ یقیني کړي

چین ویلي د پاکستان سره تعلق يې په فولادو کې نغښتې دی او د پاکستان سره به د اقتصاد او د ترهګرۍ په ضد امنیت کې همکاري نوره زیاتوي.

چین دا لوظونه په بیجېنګ کې د شورو، چهارشنبې، په ورځ د دواړو ملکونو د دوه اړخیزه سټرېټیېجېک همکارۍ د مکالمې په موقع وکړل.

پاکستان سره همکارۍ کې د ژورتیا خبري د چین خارجه وزیر وانګ يي د پاکستان هم منصب اسحاق ډار سره د رسمي خبرو وروسته په یو خبري کانفرنس وکړې.

د وانګ او اسحاق ډار خبري کانفرس پاکستان ټېلې وېژن په ژوندۍ بڼه نشر کولو. د خبري کانفرنس نه څو هفتې مخکې په پاکستان کې پینځه چینايي انجېنیران چې په داسو ډېم يې کار کولو په ځانمرګي حمله کې وژل شوي دي. په حمله کې د چینايانو مقامي ډرایور هم وژل شوی دی.

د پاکستان پوځ دا میاشت وویل چې د مارچ په ۲۶ نېټه د حملې په اړه تحقیقاتو کې موندل شوي چې په چینايي انجېنیرانو حمله یو افغان کړې او د حملې سازش په افغانستان کې تیار شوی و. د افغانستان واکمن طالبان دا خبره ردوي چې د افغانستان خاوره د نورو ملکونو خلاف حملو کې استعمالېږي.

وانګ وویل پاکستان لوظ کړی چې په چینايي انجېنیرانو حمله کې ککړ تنان په ګرفتاروي او د انصاف سره به يې مخامخ کوي. د چین د سرکاري مطبوعاتو ترمخه، وانګ امید څرګند کړو چې اسلام اباد به په پاکستان کې د چینایانو، د چینايي منصوبو او ادارو تحفظ یقیني کوي او په دې لړ کې به د چینایي شهریانو او د چینايي کمپنو تشویش ختموي.

اسحاق ډار وویل د وانګ سره په خبرو کې د افغانستان د صورتحال کتنه هم وشوه او دواړه خوا په دې متفق شول چې د چین او پاکستان په مشترکه ګاونډي ملک افغانستان کې امن او ثبات د سیمې د ترقۍ، پېوستون او سوکالۍ دپاره ضروري دی.

د پاکستان خارجه وزیر وویل په دې اړه تشویش لري چې په افغانستان کې وسله والې ډلې شتون لري او د افغانستان د موقتي حکومت نه غوښتنه کوي چې د هغه عناصرو په ضد د اعتماد او د تصدیق وړ ګامونه واخلي چې د ګاونډیو ملکونو امنیت ته د خطر راولاوړلو دپاره د افغانستان خاوره استعمالوي.

پاکستان وايي کالعدم تحریک طالبان پاکستان ډله په هېواد کې د ترهګرۍ په حملو کې لاس لري او دا چې افغان طالبان يې سهولتکاري کوي.

افغان طالبان د پاکستان دا خبره ردوي. افغان طالبانو دا الزام هم رد کړی چې په چینايي انجېنیرانو حمله د افغانستان د خاورې څخه شوې ده. افغان طالبان وايي هېڅ چا ته اجازت نه ورکوي چې د افغانستان خاوره د بل ملک خلاف استعمال کړي.

د افغانستان د نوم د اخیستلو بغیر وانګ وویل چین تیار دی چې پاکستان سره د ترهګرۍ خلاف همکاري زیاته کړي. هغه څه تفصیل وړاندې نه کړو خو په نړیواله ټولنه يې غږ وکړو چې د ترهګرۍ د ودې مخه دي ونېسي او د دې خطر خلاف دې د هغه په قول متحده محاذ جوړ کړی شي.

د پاکستان او چین د مکالمې نه یوه ورځ مخکې په واشنګټن کې د څېړنې ادارې یو اېس انسټېټیوټ فار پیس په یو رپورټ کې وویل افغانستان نه د امریکې په مشرۍ کې د نړیوالو ځواکونو د انخلا وروسته پېدا شوي خلا کې د ټي ټي پي په شان وسله والې ډلې بیا سر راپورته کوي.

د شورو، چهارشنبې، په ورځ خبرو کې وانګ وویل چین تیار دې چې سي پېک ته ترقي ورکولو دپاره د پاکستان سره کار وکړي.

ډار په دې خبره ټینګار وکړو چې سي پېک د پاکستان اقتصادي وضعه ښه کړې ده، د بجلۍ نیشت والی یې ختم کړی، د بنیادي سهولتونو جال يې جوړ کړی او د پاکستان د مستقل د ترقۍ دپاره يې مضبوظ بنیاد اېښودلی دی. هغه زیاته کړه چې چین او پاکستان متفق شوي چې د سي پېک منصوبې ته ترقي او پراختیا ورکړي.

په وروستیو ورځو کې په خپل یو تقریر کې په اسلام اباد کې د چین سفیر جیانګ زی دونګ وویل د سي پېک دلارې په پاکستان کې نېغ په نیغه د ۲۵ بېلین ډالرو سرمایه کاري شوې دهخ، د روزګارونو ۱۵۵۰۰۰ موقعې یې پېدا کړي دي، ۵۱۰ کېلومېټره لوی لارې یې جوړې کړي او د ۸۰۰۰ مېګا واټ بجلي پېدا کوي او د ۸۸۶ کېلو مېټره اوږده د بجلۍ تارونه په کې غځول شوي دي.

ځینې ناقدین د پاکستان د زیاتېدونکو مالي مشکلاتو سبب سي پېک سره تړلي د چین قرضې او سرمایه کاري بلي. تېر کال پاکستان د قرضو په بېرته ادا کولو کې دیوالیه کېدو ته نږدې و خو بیا يې د انټرنېشنل مانيټري فنډ، ايي اېم اېف، نه درې بېلین ډالر قرض ترلاسه کړو او د دیوالیه کېدو د خطر نه رابهر شو.