ډېره اسماعیل خان/ واشنګټن ـــــ د پښتونخوا د بر جنوبي وزيرستان په تاريخ کې په لومړي ځل د پاکستاني پوځ په مرسته د خبريالانو لپاره پريس کلب جوړ شوی او پرانیسته یې هم د پوځ ځایي مشر بریګېډیر فرحان علي کړې ده.
په پاکستان کې له اوږدو کلونو راهیسې د خبریالانو ټولنې دعوې کوي چې په ملک کې د مطبوعاتو ازادي محدوده ده او وایي په ټولو صوبو خصوصاً په پښتونخوا او بلوچستان کې هغه مسایل په ریښتینې توګه نه شي رپوټ کولای چې له پوځ سره تړاو لري، خو د پاکستان پوځ دا دعوې ردوي.
ځایي خلکو په لدها سیمه کې د پریس کلب جوړېدو دا اقدام ستایلی خو وایي په مطبوعاتو کې د دوی خبرونه نه خپریږي او اوس دې د پریس کلب له جوړېدو سره دوی ته د هر ډول رپوټونو د جوړولو او ریښتینو معلوماتو خپرولو ازادي هم ورکړل شي.
د علاقې یو ځایي مشر اسلام ادین وایي د عملیاتو پرمهال د ځایي خلکو کورونه او باغونه وران شول، مارکیټونه او بازارونه یې له مینځه یووړل شول او اقتصاد یې کمزوری شو، مطبوعاتو کې یواځې هغه خبرونه خپریږي چې د حکومت یا پوځ لخوا ورکړل شوي وي:
"د پاکستان مېډیا زموږ یو خبر هم په ټي وي یا په رېډیو کې نه ورکوي، بالکل داسې لکه موږ چې د بل وطن یو".
هغه وویل په علاقه کې مایینونه خواره دي هر ورځ د ناامنۍ پېښې پکې کیږي خو د پاکستان په میډیا کې دا نه خپریږي، خو وایي په علاقه کې د پریس کلب له جوړېدو سره خوشبینه دي چې په میډیا کې به د دوی ستونځو ته پام وشي.
خبريالانو له حکومته غوښتنه کړې چې په سمدستي توګه دې د پريس کلب د جوړولو سره پکې دې د انټرنېټ سهولت برابر کړي چې خبريالان خپلې مسلکي دندې په ښه توګه تر سره کړي.
خبریالانو وويل د پريس کلب په جوړېدو سره به د سيمه یيزو مسایلو په روښانولو کې د خبريالانو ستونځې کمې شي.
د بر جنوبي وزیرستان د پریس کاب صدر اشتیاق مسید د سېول او پوځي انتظامیې مننه وکړه او ویې ویل تر دې مهالنه په علاقه کې او نه په پریس کلب کې د انټرنیټ اسانتیا شته:
"که دغلته خبریالانو ته ازادي او اسانتیا برابر کړل شي نو نه یواځې ملکي بلکې خارجي خبریالان له دغه ځایه د وزیرستان خبرونه د نړۍ ګوټ ګوټ ته رسولی شي".
خبریالان وایي وزیرستان ډیره پراخه سيمه ده، د افغانستان سره پولې لري دغلته يو ځل بیا د وسله والو فعاليتونو زیات شوي دي چې له تېرې دوو لسیزې څخه دوام لري.
دوی دعوه کوي چې په داسې حال کې پوځ بیا د خپلې خوښې خبریالان راولي او بیا ځینې رسنۍ د حکومت يا د مقتدره قوتونو په بې ځایه پلویتوب يا ملاتړ خبرونه خپاره کړي چې ځینې وخت د دوی لپاره بیا ډېرې ستونځې پیدا شي.
فاروق مسید چې د سیمې نه د پاکستان د یو شخصي رسنۍ سره خبریال دی وایي دوی تر ادارې پورې د یو خبر د رسولو د پاره ټانک او ډېره اسماعیل خان سیمو ته سفر کوي:
"دغلته یواځې ناامني نه د خلکو نورې هم بلها ستونځې دي او که خبریالانو ته اجازه ورکړل شي چې د وزیرستان د سیلګرۍ او د اقتصاد مخ به روښانه کړي".
د پاکستان مطبوعات چې زیات وخت خبرونه او مرکې خپروي خو په دې کې د دغو سیمو او خلکو مسایلو ته ځایي نه ورکول کیږي.
انتظامي چارواکي وایي د رسنیو کردار ډېر مهم دی او د خبريالانو د ستونّو د حل لپاره به نور ګامونه هم پورته کړي.
د لدها سب ډیویژن مرستیال کمیشنر انیس رحمان وایي ميډيا خلکو ته لارښوونه کوي، پوهه ورکوي او په اوسني وخت کې د مېډيا کردار ډېر مهم دی ځکه چې وایي دوي به دلته ستونزې په ګوته کوي او حکومتي چارواکي به د دغو ستونځو د هوارولو هڅه کوي.
د خبریالانو په وینا د افغان پولې سره جوختو قبایلي ضلعو ته د مېډیا رسایي نه ورکول کيږي چې کره او ریښتوني معلومات تر لاسه کړي او چې کوم معلومات مخې ته راځي د هغو تصدیق ممکن نه وي.
