اېچ ار سي پي: په بلوچستان کې کړکېچ سیاسي مسله ده پوځي طاقت به يې حل نه کړي

د پاکستان د بشري حقونو خپلواک کمېشن په بلوچستان کې د بلوچ بېلتون غوښتونکو وسله والو ډلو پرضد د عملیاتو پېلولو په حکومتي اعلان ژوره اندېښنه څرګنده کړې او ویلي یې دي چي په هغه صوبه کې دې امنيت د خبرو د لارې راوستل شي.

ځینې سياستمداران وایي په بلوچستان کې بغاوت روان دی خو باید چې رياست د هغې پرشا د وجوهاتو د حل لاره پیدا کړي.

د بشري حقونو کمېشن پخپل بيان کې ويلي "مونږ په ژوره توګه اندېښمن يو، چې حکومت په بلوچستان کې د حل لپاره د زيات قوي پوځي ځواک د کارولو په اړه فکر کوي."

د وي او ای ډيوه سره خبرو کې د پاکستان د بشري حقونو د خپلواک کمېشن عمومي سکتر حارث خليق ویلي چې د پوځي طاقت د لارې د سياسي ستونزو تل پاتې حل نه شي موندل کېدای.

د هغه وینا وه ،د داسې عملیاتو له کبله ولس د بې کچه مشکلاتو سره مخامخ کېږي، او ګرانه وي چې د پوځي عملیاتو په نتیجه کې عام خلک متاثره نه شي.

نوموړی وایي،دا فېصله هم کول ګرانه وي چې څوک په جنګيالي توب کې شامل دي او څوک پکې شامل نه دي؟

کمېشن وايي چې په پوځي عملیاتو د ملکي چارواکو څارنه نه وي نو ځکه پکې بشري حقونه د پښو لاندې کیږي او زياتوي په بلوچستان کې امنيت په داسې مذاکراتو راتللی شي چې ټولې ښکېلې غاړې په کې موجودې وي.

د پاکستان حکومت لا د اېچ ار سي پى د څرګندونو په اړه څه نه دي ويلي.

د پاکستان د بشري حقونو د کمیشن دا بیان له هغې وروسته مخې ته راغلی چې وفاقي حکومت روانه اونۍ په بلوچستان کې د وسله والو ډلو پرضد د کوټلو او پراخو عملیاتو پرېکړه کړې ده.

د نومبر په 19 مه اسلام اباد کې د وزير اعظم شهباز شريف په مشرۍ کې تر سره شوې د اعلا ولسي او پوځي چارواکو غونډې ته په وینا کې شهباز شريف ویلي وو چې د حکومت توجو د ترهګرۍ په ختمولو ده او لومړۍ او اخري کار یې د ترهګرۍ ختمول دي.

په تېرو دوو کلونو کې په بلوچستان کې ناامني خورا زياته شوې ده او په تېرو ورځو کې وسله والو ډلو د صوبې په بېلابېلو برخو کې يوشمېر خونړۍ حملې کړې دي.

پخوانی سنېټر فرحت الله بابر په بلوچستان کې د مرکزي حکومت لخوا د عملیاتو پرېکړه ناسمه او غېر دانشمندانہ فېصله ګرځوي او وايي دا به ډېرې اوږد مهاله پايلې ولري.

ډيوه سره خبرو کې هغه وایي،د بلوچستان بنيادي مسله سياسي ده، هغه انتظامي یا د سيکورټي نه ده.

"که مونږ سياسي مسله په ټوپک سره هوارول غواړو نو دا فارموله چېرې هم کاميابه شوې نه ده، زه عرض کوم چې تاسو دې فېصلې ته بيا کتنه وکړې، هسې نه چې اوس دا کوم حالات په بلوچستان کې دي، دا دومره وران شي چې د قابو نه بهر شي او چرته داسې نه وي چې دا اوبه د سر له پاسه تېرې شي"

د مطبوعاتو ترمخه د تېرې يوې لسيزې راهيسې چې کله د پاکستان او چين ترمنځ د 60ؤ اربه ډالرو د سي پېک په منصوبه کار پېل شوی، نو په بېلابېلو حملو کې د پاکستان دننه نزدې 21 چينايي کار کوونکي وژل شوي دي.

په پاکستان کې د سي پېک لاندې د پروژو لويه برخه په بلوچستان ګوادر کې ده او د پاکستان څخه د ازادۍ لپاره جنګېدونکې بلوڅ وسله والې ډلې دا منصوبې د بلوچانو د وسيلو تروړونکې بولي او ورباندې حملې کوي.

څېړونکي په بلوچستان کې د عملياتو سبب په پاکستان د چين فشار بولي.

د پېښور پوهنتون د جرنلزم استاد اؤ څېړونکی سېد عرفان اشرف ډيوه سره خبرو کې وایي "دا مه هيروئ چې د چين د اړخ نه دا پېشکش چې چين به د پاکستان جواينټ ټاسک فورس جوړوي او کومک به ورکوي، يقيناً د چين د قیادت په پاکستان باندې فشار دی چې ګني دلته د سي پېک لاندې دا کومه سرمایه کاري اوس ممکن ده نو بيا د پاکستان رياست ته دا خطره ده چې دا سرماېه ګذاري به نه کېږي"

په پاکستان کې په دې ورستيو کې په چينايي وګړو شوؤ يو شمېر خونړیو حملو چين وارخطا کړی او له پاکستان نه په پرله پسې توګه د خپلو وګړو د خونديتوب غوښتنه کوي.