د ترکي په اېزمير ښار کې د زلزلې له امله د مړو شویو کسانو شمېر لږ تر لږه یو پنځوس (۵۱) تنو او د زخمیانو شمېر نږدې نهه سوو (۹۰۰) ته رسېدلی دی. په دې زلزله کې د اېزمير ښار یو شمېر ودانۍ هم ویجاړې شوي دي او بیا د زلزلې له امله په بحیره کې هم د اوبو څپې راپورته شوي چې د اوبو دغو څپو د یونان دوه جزیرې ځپلي دي.
په ترکي کې ژغورندویه ډلو د اتوار/یکشنبې په سهار د یوې نړېدلې ودانې د لاندې نه یو سړی ژوندی راوویست. دغه کس چې احمد چېتم نومیږي، دري دېرش (۳۳) ګنټې د یو رانړېدلي بلډېنګ لاندې ژوندی بند پاته شوی و.
د ترکي صدر رجب طیب اردوان د خالي/شنبې ورځې په ماښام د اېزمير ښار لیدلو ته ولاړ او وعده یې وکړه چې حکومت به د هغو کسانو سره چې کورونه یې په زلزله کې وران شوي دي، د مکانونو په برابرولو او د نویو ودانیو په جوړولو کې مرسته وکړي.
دا مرګونې زلزله د قوت له اړخه، اوه (۷) درجې وه او د ټکان مرکز یې د یونان د ساموس جزیرې څنګ ته تېره شوې د زلزلو د پیدایش یوه کرښه ده. ساموس جزیره د ترکي او یونان سرحدي سیمې ته څېرمه پرته ده. د یادونې وړ ده چې د اصلي زلزلې نه وروسته، په سلګونو نور واړه ټکانونه هم پېښ شول.
د زلزلې نه صرف څو ګنټې وروسته، د یونان وزیراعظم کېریاکاس میتسوتاکیس د ترکي وزیراعظم سره ټلیفوني رابطه وکړه او ورسره یې غمرازي وښوده. د ترکي او یونان خړ پړ تعلقاتو ته په کتلو، د دوو ملکونو مشران اوس داسې ټلیفوني رابطې ډېرې کمې نیسي.
د یونان وزیراعظم په ټویټر باندې یو پیغام خور کړی او لیکلي یې دي: «زمونږ اختلافات که هرڅه وي، دا هغه وختونه دي چې په کار ده خلک یو د بل څنګ ته ودریږي.»
د ترکي وزیراعظم اردوان بیا په خپل ټویټر باندې لیکلي دي: «دا چې دوه ګاونډي ملکونه په سختو وختونو کې یو د بل سره پیوستون او ملاتړ څرګندوي، دا په ژوند کې تر ډېرو شیانو با ارزښته دی.»
اردوان دا هم ویلي چې ترکي د یونان د خلکو سره مرستې کولو ته آماده ده.
امریکا د زلزلې په اړه د ترکي او یونان ترمنځ دا ډېپلوماسي ستایلې ده او آمادګي یې ښودلې چې د نېټو د دغو دواړو ملکونو – ترکي او یونان – سره مرسته وکړي. د امریکا د قامي سلامتیا مشیر رابرټ اوبراین ویلي دي: «دا ډېره ښه خبره ده چې ګورو دواړو ملکونو خپل اختلافات یوې خوا ته کړي چې د ضرورت په وخت کې د یو بل مرسته وکړي. امریکا هم د مرستې دپاره آماده ده.»
فرانس هم یونان او ترکي ته د مرستې کولو وړاندیز کړی او ویلي یې دي چې «د ترکي او یونان سره پوره دریدلی» دی.
که څه هم یونان او ترکي دواړه د نېټو غړي هېوادونه دي، خو دغه دوه ګاونډي هېوادونه پخپل منځ کې سره اختلافات لري او د دوو ملکونو ترمنځ د اعتماد ماحول هم نشته. په دې وروستیو کې ترکي او یونان، په بحیره روم کې د انرجۍ د زېرمو په سر باندې یو له بل سره توده شخړې کې راګېر شوي و او د اوړي په موسم کې خو د دواړو ګاونډیو ترمنځ د جنګ امکان هم رامنځ ته شو.
دا څو میاشتې کیږي چې یورپي اتحاد او امریکا کوشش کوي د ترکي او یونان ترمنځ اختلافات حل کړي، خو تر اوسه په دې کار ندي کامیابه شوي.
که څه هم د دې وروستۍ زلزلې په اړه د یونان او ترکي مشرانو هیله بښونکي پیغامونه ورکړي، مګر تر اوسه روښانه نده چې دا پیغامونه به وکړی شي د ترکي او یونان ترمنځ د اختلافاتو په حل کې اثر ولري او که نه.
